Zima to czas, kiedy wiele zwierząt zapada w hibernację. Jest to proces, w którym organizm spowalnia swoje funkcje życiowe: tętno zwalnia, temperatura ciała spada, a zwierzę potrzebuje znacznie mniej energii.

Jednym z gatunków, które hibernują, są jeże. Jeśli jednak w grudniu napotkasz aktywnego jeża, może to oznaczać, że nie zapadł on w sen zimowy. Co w takiej sytuacji możesz zrobić, by mu pomóc?

Dlaczego jeże zapadają w sen zimowy?

Hibernacja to naturalny sposób jeży na przetrwanie zimy, czyli okresu niskich temperatur i deficytu pokarmu. Gdy temperatura spada poniżej 15°C, jeże zapadają w około pięciomiesięczny sen zimowy.

Zanim to jednak nastąpi, jeże intensywnie gromadzą tkankę tłuszczową, która ma wystarczyć im na cały okres hibernacji. Jesienią, przygotowując się do zimy, potrafią nawet podwoić swoją masę!

Po zgromadzeniu zapasów budują gniazdo z liści, trawy lub mchu. Takie schronienie najczęściej znajduje się pod drzewami, w jamach ziemnych lub pod warstwą opadłych liści.

Kiedy należy pomóc jeżom?

Przełom listopada i grudnia to czas, gdy jeże powinny już spać. Spotkanie zimą aktywnego osobnika oznacza, że nie zapadł w hibernację. Dzieje się tak z różnych przyczyn, na przykład:

• brak wystarczającej ilości tłuszczu na zimę,
• utrata gniazda (np. z winy człowieka, podczas wykonywania prac ogrodowych),
• wybranie nieodpowiedniego miejsca do hibernacji,
• choroba lub osłabienie.

Pamiętaj! Jeśli natrafisz na jeża zwiniętego w kulkę w jego naturalnym schronieniu, nie dotykaj go ani nie wybudzaj. Nawet delikatne naruszenie może wywołać silny stres, a w skrajnych przypadkach zatrzymanie akcji serca.

Pomocy wymagają jedynie jeże aktywne zimą, osłabione, wychudzone lub ranne.

Co zrobić, jeśli spotkasz jeża zimą?

Jeśli napotkasz aktywnego zimą jeża:

1. Umieść go w ciepłym miejscu – np. w kartonie wyłożonym ręcznikiem.
2. Podaj karmę dla kotów oraz wodę – pamiętaj, aby nigdy nie podawać jeżom mleka!
3. Skontaktuj się z fundacją lub ośrodkiem rehabilitacji dzikich zwierząt, które zajmują się pomocą jeżom. Specjaliści ocenią jego stan i zadecydują o dalszych krokach.

Jak wspierać jeże przez cały rok?

Aby ułatwić jeżom przetrwanie zimy i całego procesu hibernacji, możemy w naszych ogrodach zastosować kilka prostych, ale skutecznych działań:

• Twórzmy domki i miejsca do bezpiecznej hibernacji

Jeże zimują w stertach liści, pod konarami drzew czy w krzewach. Warto więc w naszych ogrodach tworzyć sterty z liści, które zapewnią im bezpieczeństwo.

Możemy również postawić specjalną budkę dla jeży, do której warto włożyć suche liście lub trawę.

• Unikajmy chemii w ogrodzie

Pestycydy oraz środki owadowbójcze stanowią zagrożenie dla jeży, ponieważ owady i robaki są głównym źródłem ich pożywienia.

• Zapewniajmy jeżom dostęp do pożywienia i wody

W cieplejszych miesiącach możemy wystawiać w ogrodzie świeżą wodę oraz karmę dla kotów lub specjalne mieszanki dla jeży. Unikajmy mleka – powoduje u nich groźne biegunki i odwodnienie.