Czy ludzkość cierpi na zespół deficytu natury?

Odpowiedz sobie szczerze na pytanie – kiedy ostatnio wybrałeś się na spacer? Czy pozwoliłeś sobie w ostatnim czasie zatrzymać się choć na chwilę i dostrzec piękno otaczającej Cię przyrody? Istnieje jeszcze wiele innych pytań, które moglibyśmy Ci zadać. Jednak zamiast tego, wyjaśnimy, czym właściwie jest deficyt natury.

W wielu publikacjach można znaleźć rozważania na temat tego, że współczesne dzieci oraz dorośli cierpią na zespół deficytu natury. Mówiąc prościej – spędzamy zbyt mało czasu w otoczeniu zieleni, począwszy od parków, a skończywszy na górskich szlakach. Brak kontaktu człowieka z naturą niesie za sobą konsekwencje. Należą do nich między innymi: przewlekły stres, zmęczenie, pogorszenie kondycji fizycznej oraz spadek koncentracji.

Jak do tego doszło – czyli o przyczynach deficytu natury

Można powiedzieć, że żyjemy w czasach nieograniczonych możliwości, a wiedzę mamy dosłownie na wyciągnięcie ręki. Wielość możliwości jest możliwa miedzy innymi dzięki życiu w większym mieście, gdzie dość często ograniczamy się do swojego osiedla. Zdarza się, że codzienność ogranicza się do tych samych miejsc. Miejsc, w których czasem brakuje zieleni. Uwagę na to zwrócił badacz Richard Louv. Określił on przyczyny deficytu człowieka z naturą. Według Louva są nimi:

• postępująca cyfryzacja życia;
• emigracja ludności ze wsi do miast;
• zanikanie dzikich terenów w mieście oraz naturalnych miejsc zabaw;
• ograniczony czas wolny, jakim dysponują współczesne rodziny.

Jakie są korzyści z obcowania z naturą?

Natura, oprócz swoich walorów wizualnych, pozytywnie wpływa na zdrowie człowieka. Temat ten budzi zainteresowanie wielu naukowców. Jednym z nich jest Qing Li – japoński ekspert w dziedzinie medycyny leśnej. W swoich badaniach wykazał, że kontakt z przyrodą może prowadzić do:

• obniżenia poziomu cukru we krwi,
• poprawy pamięci i koncentracji,
• pobudzenia układu immunologicznego,
• poprawy funkcjonowania układu krążenia,
• zmniejszenia napięcia i poziomu stresu,
• obniżenia ciśnienia krwi,
• poprawy pracy układu metabolicznego.

Qing Li prowadził liczne badania, które dowodzą, że kontakt z naturą znacząco wpływa na odporność organizmu. Dzieje się tak między innymi dzięki aktywności komórek układu odpornościowego zwanych naturalnymi zabójcami (NK cells). Zaobserwowano, że ich poziom wzrasta podczas dłuższych spacerów w lesie, a podwyższona aktywność może utrzymywać się nawet do miesiąca.

Did you know that.

Qing Li przyjrzał się umieralności mieszkańców Japonii? Zauważył on, że wskaźnik śmiertelności ludności zamieszkującej tereny miejskie jest dużo wyższy od wskaźnika ludności zamieszkującej obszary o gęstym zalesieniu. Okazało się, że korzystny wpływ na zdrowie człowieka mają fitoncydy – naturalne związki chemiczne wydzielane przez drzewa, które pełnią funkcję ochronną dla roślin,

Oprócz powyższych badań istnieje wiele innych, które potwierdzają pozytywny wpływ natury na człowieka. Badacze Lucy E. Keniger, Kevin J. Gaston, Katherine N. Irvine i Richard A. Fuller sformułowali podobne wnioski. Kontakt z przyrodą poprawia samopoczucie i nastrój, redukuje niepokój oraz frustrację. Wpływa również pozytywnie na funkcje poznawcze – zwiększa wydajność mózgu oraz poprawia koncentrację.  

Dlaczego w dzieciństwie tak ważny jest kontakt z naturą?

Kontakt człowieka z naturą jest istotny na każdym etapie życia, jednak w dzieciństwie odgrywa on szczególną rolę. Obcowanie z przyrodą od najmłodszych lat przynosi wiele korzyści – sprzyja tworzeniu się połączeń nerwowych, które w przyszłości będą odpowiadać za procesy uczenia się. Ponadto obcowanie z naturą wiąże się z aktywnością fizyczną, która jest szczególnie ważna w okresie dzieciństwa. Dzięki kontaktowi z naturą dzieci doświadczają różnorodnych bodźców zmysłowych, co wspiera ich rozwój integracji sensorycznej.

To dobry moment, aby przypomnieć sobie, jak w deszczowe dni jako dziecko skakałeś po kałużach i jaką radość Ci to sprawiało.