Opady atmosferyczne odgrywają istotną rolę w naszym codziennym życiu – wpływają na rolnictwo, gospodarkę wodną, planowanie przestrzeni miejskiej i ochronę przeciwpowodziową.

Dokładne pomiary deszczu są bardzo ważne nie tylko po to, by śledzić zmiany klimatyczne, ale także by lepiej gospodarować wodą, tworzyć prognozy pogody, projektować systemy, które zbierają tzw. deszczówkę, oraz chronić miasto przed zalaniem.

Czym mierzymy opady?

Do prowadzenia dokładnych pomiarów opadów służą urządzenia znane od wieków – deszczomierze. Choć kiedyś były to proste przyrządy, dziś są to często zaawansowane technologicznie urządzenia. Pomagają określić, kiedy zaczęło padać, jak długo trwał opad i ile deszczu spadło – wszystko z dokładnością do pojedynczych milimetrów.

Pomiar opadów polega na określeniu wysokości warstwy wody, jaka spadła na określoną powierzchnię w danym czasie. Pomiary prowadzi się na stacjach meteorologicznych i w specjalnych punktach pomiarowych. Wykorzystuje się do tego tradycyjne deszczomierze lub nowoczesne czujniki podłączone do systemów, które automatycznie zapisują dane. Deszczomierze to dość proste urządzenia, ich pomiary nie zawsze są dokładne. Na wynik może wpłynąć np. wiatr, woda parująca ze zbiornika albo krople zostające na ściankach.

Po co nam tak dokładne informacje o deszczu?

Miasta coraz częściej zmagają się z gwałtownymi opadami prowadzącymi do podtopień. Z drugiej strony – długotrwałe susze coraz silniej dają się we znaki mieszkańcom i środowisku. Jednocześnie rozbudowa miast zmniejsza ilość terenów zielonych i miejsc, przez które woda może swobodnie wsiąkać. W takich warunkach dokładne dane z deszczomierzy są niezwykle cenne – pozwalają przewidzieć, jak zachowa się system kanalizacji deszczowej przy konkretnym natężeniu opadów. To z kolei dostarcza kluczowych informacji służbom odpowiedzialnym za utrzymanie infrastruktury miejskiej oraz projektantom nowych rozwiązań – takich jak zbiorniki retencyjne czy systemy odwodnienia. Dzięki tym informacjom możemy lepiej przygotować się na skutki zmian klimatu – zarówno te nagłe, jak i długotrwałe, np. susze.

Kiedy mierzymy opady?

Pomiary opadów atmosferycznych prowadzi się przez cały rok – zarówno w porze, kiedy dominują opady deszczu, jak i podczas pory, kiedy pada głównie śnieg. Rodzaj i intensywność opadów zmieniają się jednak wraz z porami roku, dlatego sposób ich rejestrowania może się różnić.  Wiosną i latem występują najobfitsze opady – głównie w postaci przelotnych ulew i burz, co ma kluczowe znaczenie dla rolnictwa i systemów kanalizacji. Jesienią przeważają długotrwałe, spokojne deszcze, które pomagają uzupełniać zasoby wodne w glebie. Zimą mierzy się głównie opady śniegu – po ich stopieniu przelicza się ilość na wodę, co pozwala przewidywać np. roztopy i ryzyko powodzi.

Pomiar opadów to ważne narzędzie ekologiczne. Pozwala lepiej zrozumieć lokalne ekosystemy, dbać o równowagę hydrologiczną oraz wspierać zrównoważoną gospodarkę wodną.