Twój kompas w ekologicznej edukacji!

Czy wiesz, że wokół Ziemi krąży około 370 tysięcy odpadów? „Kosmiczne śmieci” znajdują się na wysokości od 800 do 1000 km. Są to różne obiekty (głównie niedziałające już satelity oraz ich części) wystrzelone do kosmosu przez ludzi na przestrzeni dekad. Stopniowe zapełnianie kosmosu odpadami ma miejsce od 1957 roku – od czasu wystrzelenia satelity Sputnik 1!

Czy wiesz, że w ciągu roku każdy z nas wyrzuca około 56 szklanych opakowań, które nadają się do ponownego wykorzystania?  Zanim wyrzucisz przykładowo szklany słoik lub butelkę, zastanów się, czy jeszcze Ci się nie przyda. Opakowania szklane można ponownie wykorzystać do przetworów, przechowywania przedmiotów, a nawet do ozdoby!

Czy wiesz, że na Oceanie Spokojnym znajduje się Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, czyli ogromna „wyspa” składająca się głównie z plastiku? Szacuje się, że jej powierzchnia wynosi od 700 tys. do nawet 1,6 mln km², czyli jest większa niż powierzchnia Polski!

Czy wiesz, że na pustyniach temperatura powietrza w dzień i w nocy potrafi bardzo się różnić? W niektórych częściach Sahary różnica ta wynosi nawet  50 stopni Celsjusza! Za dnia temperatury przewyższają 45 stopni powyżej zera, natomiast nocą dochodzą do -5 stopni.

Czy wiesz, że najbardziej deszczowym miejscem na świecie jest Mawsynram w Indiach? To miejsce zostało wpisane do Księgi Rekordów Guinnessa jako najbardziej mokre miejsce na Ziemi! Średnia roczna suma odpadów wynosi tam 11 872 mm. Dla porównania najwyższe roczne opady w Polsce wynosiły 2 770 mm w Dolinie Pięciu Stawów Polskich w 2001 roku.

Czy wiesz, że liczba katastrof naturalnych związanych z ekstremalnymi warunkami pogodowymi, takimi jak powodzie, huragany czy susze, wzrasta wraz z globalnym ociepleniem? Coraz wyższe temperatury prowadzą do destabilizacji klimatu, co z kolei zwiększa częstotliwość i intensywność tych zjawisk. To zagrożenie, które dotyka miliony ludzi na całym świecie.

Czy wiesz, że w zależności od różnych czynności, które wykonujemy, zużywamy różną ilość powietrza? Człowiek w trakcie biegu potrzebuje około 50 litrów powietrza na minutę, natomiast w trakcie spoczynku jest to około 5-7 litrów. Powietrze jest zużywane również w trakcie spalania benzyny w samochodzie. Przejechanie samochodem 100 km spala tyle powietrza, co przeciętny człowiek potrzebuje do oddychania przez prawie przez tydzień!

Czy wiesz, że nad niektórymi dużymi miastami zanieczyszczenie powietrza może być tak duże, że widać je ze stacji kosmicznych? W tym miesiącu smog widoczny był na zdjęciach satelitarnych między innymi nad Pakistanem i Indiami, a w niektórych miejscach stężenie zanieczyszczeń pyłem PM2,5 było wyższe od poziomu uważanego za bezpieczny przez Światową Organizację Zdrowia o ponad 110 razy!

Czy wiesz, że smog, czyli mieszanina zanieczyszczeń powietrza, powoduje liczne problemy zdrowotne, takie jak trudności z oddychaniem, choroby układu oddechowego i alergie? Długotrwałe narażenie na smog może prowadzić do poważnych schorzeń, w tym POChP, oraz zwiększać ryzyko chorób serca i nowotworów. W miastach z wysokim poziomem zanieczyszczeń smog stanowi realne zagrożenie dla zdrowia.

Czy wiesz, że codziennie w procesie produkcji różnych przedmiotów zużywa się ogromne ilości wody? Do produkcji jednego kubeczka do kawy na wynos zużywa się 200 litrów wody, natomiast jeden kufel piwa pobiera 150 litrów. Dużo wody zużywają również plantacje coraz bardziej popularnego awokado. Uprawy tego owocu zużywają codziennie około 9,5 miliarda litrów wody, co można porównać do pojemności 3800 basenów olimpijskich!

Czy wiesz, że najwięcej wody w naszych domach zużywamy w łazience? Żeby ograniczyć marnowanie wody podczas korzystania z łazienki możemy wyłączyć wodę podczas mycia zębów lub golenia. Możemy także brać krótkie prysznice, zamiast długich kąpieli, wypełniających wannę po brzegi!

Czy wiesz, że woda ma niesamowitą zdolność do absorbowania ciepła, co czyni ją doskonałym regulatorem temperatury na Ziemi? Dzięki temu oceany i jeziora pomagają stabilizować klimat, pochłaniając i oddając ciepło, co łagodzi ekstremalne temperatury na całym globie.

Czy wiesz, że gleba zwiera w sobie trzy razy więcej węgla niż atmosfera? Rośliny pobierają dwutlenek węgla z powietrza i wbudowują węgiel w swoje tkanki. Gdy rośliny obumierają ich tkanki przekształcają się w glebową materię organiczną. W ten sposób węgiel i magazynowany w glebie. Sprawia to, że gleba jest największym magazynem węgla!

Czy wiesz, że co godzinę w Europie 11 hektarów gleb zostaje „szczelnie zamkniętych” pod powierzchnią rozszerzających się miast? Proces urbanizacji powoduje znaczne ubożenie żyzności warstwy glebowej, a bardzo często jej całkowite zniszczenie, czyli dewastację. W wyniku „zabetonowania” powierzchni ziemi, do gleby nie dociera woda, a także zmniejsza się naturalna retencja wodna!

Czy wiesz, że w jednej łyżeczce zdrowej gleby żyje więcej organizmów niż ludzi na Ziemi? W tej niewielkiej ilości gleby kryją się miliardy mikroorganizmów, takich jak bakterie czy grzyby. Te mikroskopijne istoty odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia gleby, wspierając wzrost roślin i dbając o równowagę ekosystemu.

Czy wiesz, że istnieje roślina, która jest w stanie zjeść nawet szczura? Nowy gatunek rośliny mięsożernej został odkryty w górzystym rejonie Filipin. Roślinie nadano nazwę Nepenthes attenboroughii, od przyrodnika, który ją odkrył – Davida Attenborough. Jest to gatunek z rodziny dzbanecznikowatych. Do bardziej znanych rodzajów roślin mięsożernych należą również muchołówki oraz rosiczki.

Czy wiesz, że w pingwinim świecie również mają miejsce zaręczyny? Pingwiny białobrewe zamiast pierścionków ofiarują swoim wybrankom kamyki! Kamyk musi być gładki i błyszczący, a samica pingwina może podarunek przyjąć, bądź odrzucić. Decyzja ta jest niezwykle ważna, ponieważ pingwiny stają się swoimi partnerami do końca życia! Podarowany kamyk nadaje początek wspólnego budowania gniazda.

Czy wiesz, że gdyby pchła była wzrostu człowieka, to teoretycznie (podkreślamy: tylko teoretycznie!) mogłaby przeskoczyć wieżę Eiffla? To niesamowite, jak potężne są te małe stworzenia w stosunku do swojego rozmiaru. Pchły mają wyjątkowo silne nogi, które pozwalają im skakać na wysokość nawet 200 razy większą niż ich własna długość.