Dlaczego należy chronić wydmy?

Sezon letni w pełni – a jak lato, to i wypoczynek nad morzem.  Wiele osób spędza swój urlop na plaży, ciesząc się pięknymi widokami, słońcem oraz szumem fal. Ale czy zastanawialiście się kiedyś, czym są piaszczyste wzniesienia, które często górują nad plażą?

To wydmy – niezwykle ważny element nadmorskiego krajobrazu, który znajduje się pod ścisłą ochroną.

Czym są wydmy?

Wydmy to unikalne formacje utworzone z piasku, który jest przenoszony przez wiatr. Ich funkcja jednak to coś więcej niż piękny element krajobrazu.

Wyróżniamy dwa rodzaje wydm:

• Wydmy nadmorskie – występują na plażach i wybrzeżach,
• Wydmy śródlądowe – występują wewnątrz lądu, w formie pozostałości po lodowcach (na przykład w Borach Tucholskich), na terenach pustynnych lub wzdłuż rzek.

W tym artykule skupimy się na wydmach nadmorskich, ponieważ to one są najczęściej zagrożone na zniszczenie przez działalność człowieka.

Jak powstają wydmy?

Wiatr przenosi masy piasku, które osiadają w jednym miejscu i przyjmują formę pagórków. Początkowo są to nieregularne wały. Jednak z czasem, gdy zaczynają się na nich pojawiać pierwsze rośliny (mchy, porosty, trawy), piasek ten zaczyna się stabilizować. Z czasem roślinność na tym terenie zaczyna się rozwijać i rozrastać, czyniąc wydmę bardziej odporną na działania warunków atmosferycznych – wiatru oraz wody.

Nad polskim morzem najczęściej możemy spotkać trzy rodzaje wydm:

• wydma biała – jest położona najbliżej brzegu, porośnięta trawami;
• wydma szara – posiada bogatszą roślinność, na przykład porosty i niskie krzewy;
• wydma leśna – porastają ją krzewy i drzewa.

Znaczenie wydm dla przyrody oraz ludzi

Wydmy nie są jedynie elementem krajobrazu, ale też ważnym składnikiem nadmorskiego ekosystemu. Wiele obszarów wydmowych w Polsce jest objętych programem Natura 2000.

Oto funkcje, które pełnią w przyrodzie:

• Ochrona przed sztormami i powodziami – wydmy są jak mur ochronny, który osłania ląd przed zalaniem przez morze oraz erozją brzegu morskiego.
• Siedlisko wielu gatunków – zamieszkują je liczne gatunki roślin i zwierząt, w tym gatunki rzadkie i zagrożone.
• Magazynują wodę – piasek jest jak naturalny zbiornik wodny, zatrzymuje w sobie wilgoć i wpływa pozytywnie na rozwój roślinności.

Dlaczego wydmy są pod ochroną?

Wydmy pełnią bardzo ważną rolę w przyrodzie, ale jednocześnie są bardzo delikatne. Tworzy je luźny piasek, który swoją stabilność zawdzięcza roślinom. Działalność człowieka może łatwo zaburzyć ich równowagę.

Skutki wchodzenia na wydmy i deptania roślinności:

• uszkodzenie roślin i ich korzeni;
• osuwanie się piasku i utrata stabilności wydm;
• przyspieszona erozja,
• zaburzenie lub niszczenie siedlisk wielu gatunków roślin i zwierząt.

Z tego powodu w Polsce wydmy są pod ochroną i obowiązuje zakaz wchodzenia na nie. Złamanie zakazu grozi mandatem, ponieważ jest to wykroczenie.

Najpiękniejsze wydmy w Polsce

W Polsce możemy znaleźć wiele malowniczych wydm, które zaskakują swą dzikością i pięknem naturalnym. Oto kilka najciekawszych miejsc:

• Wydmy Czołpino – bogata fauna i flora;
• Wydmy Łebskie – znajdują się w Słowińskim Parku Narodowym, są znane jako wysokie, ruchome wydmy;
• Wydmy Lubiatowskie – idealne do pospacerowania z dala od tłumów;
• Wydmy w Mierzei Wiślanej – piękne krajobrazy oraz wiele tras spacerowych z punktami widokowymi.