Naukowcy sadzą trawę morską na dnie Zatoki Puckiej

Naukowcy z Uniwersytetu Gdańskiego, Fundacja MARE oraz firma SALTUS Ubezpieczenia połączyli siły, by rozpocząć proces sadzenia trawy morskiej na dnie Zatoki Puckiej.

Celem projektu jest wspieranie bioróżnorodności i odbudowa podwodnych łąk.

Trawy morskie – ważny element ekosystemów

Trawy morskie odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu ekosystemów morskich. Choć łąki kwietne stanowią jedyne 0,1% dna mórz i oceanów, są one jednymi z najważniejszych producentów tlenu na świecie. Tworzą również schronienie dla wielu gatunków i wspierają różnorodność biologiczną.

Jak podkreśla Fundacja MARE, jeden metr kwadratowy łąki kwietnej jest w stanie pochłonąć nawet 10,7 kilogramów węgla. Co więcej, trawy morskie redukują ilość fosforu i azotu w wodzie, a także stabilizuje dno morskie, zapobiegając jego erozji.

Projekt nasadzenia trawy morskiej w Zatoce Puckiej

Projekt „Podwodne łąki. Reintrodukcja trawy morskiej w Zatoce Puckiej” realizowany jest wspólnie przez Fundację MARE, Uniwersytet Gdański oraz firmę SALTUS Ubezpieczenia. Inicjatywa ma na celu przywrócenie naturalnych siedlisk Zostera marina – gatunku trawy morskiej, który przed laty licznie występował w tym rejonie.

Projekt wpisuje się w ideę rewildingu – nowoczesnego podejścia do ochrony przyrody, polegającego na przywracaniu różnorodności biologicznej oraz naturalnych procesów utraconych w wyniku działalności człowieka.

Dla Fundacji MARE rewilding jest czymś więcej niż ochroną – to filozofia działania. Nie staramy się „zarządzać” przyrodą, lecz tworzyć warunki, w których natura sama odzyskuje swoją dziką moc. To zaproszenie do współbycia z morzem, które nie jest obcą przestrzenią, ale wspólnym domem i fundamentem naszego przetrwania. – mówi Olga Sarna, Prezeska Fundacji MARE.

Dlaczego akurat Zatoka Pucka?

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu dno Zatoki Puckiej pokrywały gęste łąki. Od lat 60-tych XX wieku zaczęły one stopniowo zanikać. Główne przyczyny tej sytuacji to eutrofizacja (czyli nadmierne użyźnienie wód prowadzące do spadku ich przejrzystości, ograniczenia dostępu światła i pogorszenia warunków tlenowych) oraz intensywny rozwój infrastruktury brzegowej i turystyki. W rezultacie powierzchnia łąk zmniejszyła się o około 80%.

"Na szczęście, jak pokazują moje badania, które prowadzę od 2018 roku, łąki podwodne odbudowują się. Obserwujemy zwiększanie się zasięgu ich występowania oraz powrót gatunków, które dawniej były na nich obserwowane. Teraz właśnie jest najlepszy moment, aby je w tej odbudowie wspomóc, ponieważ jakość środowiska polepsza się. W ramach obecnie realizowanego projektu pilotażowego wykonaliśmy nasadzenia trawy morskiej Zostera marina, w rejonie Zatoki Puckiej. Dzięki wybranej metodyce, możliwa będzie ocena, która strategia transplantacji sadzonek ma największe szanse powodzenia.” – mówi dr Aleksandra Zgrundo z Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego.

Od sadzenia po monitoring

Projekt podzielony jest na dwa główne etapy: nasadzenia oraz monitoring.

Pierwszy etap, czyli sadzenie trawy, został przeprowadzony na specjalnie przygotowanych polach przez nurków z Uniwersytetu Gdańskiego. Rozszczepki trawy potrzebne do realizacji projektu zostały pobrane z Zatoki Puckiej – zwiększa to szansę na ich przeżycie, ponieważ są już przystosowane do lokalnych warunków.

Naukowcy wybrali różne lokalizacje nasadzeń oraz zastosowali kilka metod transplantacji sadzonek, co pozwoli na wybranie najbardziej skutecznej metody.

Etapem drugim jest roczny monitoring nasadzeń, który będzie prowadzony przez naukowczynie z Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego – dr Aleksandrę Zgrundo i dr Ilonę Złoch.