Świat, w którym przyszło nam żyć, przygotował dla nas wiele zagadek. Pytanie dla największego bystrzaka brzmi: Czym jest klimat, a czym jest pogoda? Dorzucając do tego określenie, „czuję ten klimat”, można spowodować, że nad naszą głową może przejść lekki huragan myśli. Zatem słów kilka o klimacie i pogodzie, by wiedzieć, jaki mamy klimat. 


Na początku warto zaznaczyć, że klimat nie jest tym samym co pogoda. Klimatem określamy zespół zjawisk pogodowych, które występują na stałe na danym terenie. By móc mówić o klimacie, trzeba się trochę napracować. To znaczy, że aby móc zauważyć, co jest stałym, typowym zjawiskiem dla danego obszaru, trzeba prowadzić jego obserwacje przez minimum 30 lat. Pogoda natomiast odnosi się do tego, co jest tu i teraz. Określa ona chwilowy stan atmosfery na danym obszarze. Można ją łatwo określić między innymi dzięki temperaturze, opadach, wilgotności powietrza.  
Aby lepiej zrozumieć, czym klimat jest, warto wspomnieć, co się na niego składa. 

  • Po pierwsze temperatura powietrza, na którą wpływa przede wszystkim oświetlenie słoneczne. Im więcej słońca dociera do danej strefy klimatycznej, tym wyższa panuje tam temperatura. 
  • Po drugie ciśnienie, które jest siłą nacisku powietrza na daną powierzchnię. Im większa będzie powierzchnia oraz bardziej płaska, tym ciśnienie będzie wyższe. 
  • Kolejnym składnikiem jest wilgotność, czyli ilość opadów w danym regionie oraz to, w jaki sposób woda utrzymuje się na powierzchni. 
  • Istotne jest również nasłonecznienie, czyli to pod jakim kątem padają promienie słoneczne. Tam gdzie pada ich najwięcej jest gorąco i sucho. 
  • Elementami klimatu są również zachmurzenie, wiatr i opady atmosferyczne. 


Warto wyjaśnić, dlaczego w jednym miejscu na świecie możemy cieszyć się słońcem, a gdzie indziej przyjdzie nam się zmierzyć z porywistym wiatrem. Odpowiadają za to procesy klimatotwórcze, czyli obieg ciepła, wody i krążenie powietrza. Obieg ciepła dotyczy obiegu nagrzanego powietrza pomiędzy podłożem planety, a jej atmosferą. Obieg wody dotyczy bliskości morza na danym terenie, liczby cieków wodnych oraz rzek. Krążenie powietrza odnosi się do podmuchów wiatrów w danym terenie. Ale co najważniejsze, na klimat wpływa to na jakiej wysokości znajduje się dany region.

Aktualnie obowiązuje podział na pięć stref klimatycznych Ziemi. Wyróżniono w nim strefy: 

  • równikową, 
  • zwrotnikową, 
  • podzwrotnikową, 
  • umiarkowaną 
  • okołobiegunową. 

Strefy ułożone są pasowo wzdłuż równoleżników.  Co ważne, mówiąc o strefach, należy pamiętać, że są to obszary, w których występują zbliżone elementy klimatu, jednak nie muszą być one identyczne. Warto też wiedzieć, że Polska znajduje się w strefie klimatów umiarkowanych. 

Wiedząc już czym jest klimat, można – choćby od dzisiaj – zacząć własną obserwację. Być może dość częste w ostatnim czasie deszcze i burze są nie tylko przejściowe, ale okażą się w niedalekiej przyszłości elementem stałym, który wpisany zostanie w nasz klimat.