Antarktyda: odkryto 85 jezior pod lodem

Antarktyda, choć na pierwszy rzut oka surowa i skuta lodem, skrywa pod swoją powierzchnią wiele tajemnic. Dzięki danym z europejskiego satelity CryoSat odkryto aż 85 nowych jezior podlodowcowych, znajdujących się pod kilometrami lodu.

Według badaczy ma to duże znaczenie w prognozowaniu dalszych zmian klimatycznych.

Satelita CryoSat – jak doszło do odkrycia?

CryoSat to satelita Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), który od 2010 roku monitoruje grubość polarnego lodu morskiego oraz zmiany wysokości lądolodów na Antraktydzie i Grenlandii. Za pomocą specjalnego wysokościomierza radarowego potrafi wykrywać nawet minimalne zmiany powierzchni lodu.

Naukowcy przeanalizowali dane z lat 2010-2020 i na ich podstawie stworzyli mapę miejsc, w których lód podnosił się oraz opadał. Takie zjawisko jest wynikiem cykli napełniania oraz opróżniania jezior, które znajdują się pod powierzchnią lodu.

W wyniku przeprowadzonej analizy odkryto aż 85 wcześniej nieznanych jezior – zwiększyło to ich łączną liczbę do 231.

Satelita ESA – CryoSat © AOES Medialab, ESA

Co wiemy o jeziorach podlodowcowych?

Jak twierdzi główna autorka badania, Sally Wilson, doktorantka Uniwersytetu w Leeds, nasza wiedza o jeziorach podlodowcowych oraz przepływie wody jest ograniczona – z uwagi na trudny dostęp do potrzebnych danych. Podkreśliła, że przed tym badaniem znanych było jedynie 36 pełnych cykli napełniania i opróżniania jezior. Dzięki nowym analizom udało się zidentyfikować kolejnych 12, co łącznie daje 48 znanych na świecie takich cykli.

Jak zauważa współautorka badania, prof. Anna Hogg z Uniwersytetu w Leeds: „Fascynujące było odkrycie, że obszary jezior podlodowcowych mogą się zmieniać podczas różnych cykli napełniania lub opróżniania. To pokazuje, że hydrologia podlodowcowa Antarktydy jest znacznie bardziej dynamiczna niż wcześniej sądzono, więc musimy nadal monitorować te jeziora w miarę ich ewolucji w przyszłości.”

© ESA

Jak powstają jeziora na Antarktydzie?

Jeziora tworzą się w wyniku działania ciepła geotermalnego oraz ciepła tarcia, powstającego, gdy lód przesuwa się po skale. Powoduje to topnienie lodu i tworzenie się wody roztopowej, która gromadzi się pod powierzchnią lodu.

Największym znanym jeziorem podlodowcowym jest Jezioro Wostok, znajdujące się pod 4 kilometrami lodu. Jego objętość szacuje się 5 000 – 65 000 kilometrów sześciennych wody.

Znaczenie badań dla klimatu

Według naukowców, cykle napełniania i opróżniania jezior mają bardzo duże znaczenie dla modelowania zmian klimatu i przyszłego wzrostu poziomu mórz.

„Mapując, gdzie i kiedy te jeziora są aktywne, możemy zacząć określać ilościowo ich wpływ na dynamikę lodu i poprawić prognozy przyszłego wzrostu poziomu morza” – tłumaczy Sally Wilson.