Spektakl Orionidów na październikowym niebie: Ziemia w deszczu kometarnych odłamków

Jesień to idealny czas na obserwację nocnego nieba. Chłodne powietrze i czyste niebo tworzą sprzyjające ku temu warunki. W najbliższym czasie warto zdecydować się na obserwację szczególnie w okolicy 21 października. Właśnie wtedy nastąpi kulminacja Orionidów. Na niebie w ciągu godziny może pojawić się nawet około 30 meteorów.

To doskonała okazja, by spojrzeć w gwiazdy i podziwiać niezwykłe zjawiska astronomiczne. Warto wybrać się z dala od miejskich świateł, by dostrzec jak najwięcej spadających gwiazd.

Czym są Orionidy i dlaczego są wyjątkowe?

Meteory to zjawiska świetlne, wywołane przez wejście skalnych drobin z kosmosu w atmosferę ziemską. Większość drobin ulega zniszczeniu w atmosferze, a to zjawisko świetlne, które widzimy, nazywamy meteorem. Zdarzają się jednak skały na tyle duże, że przetrwają ten lot i uderzą w powierzchnię Ziemi- wówczas nazywamy je meteorytami. 

Pojedyncze meteory możemy zobaczyć na niebie przez cały rok. Grupę meteorów o dużej aktywności nazywamy rojem. Najobfitszym rojem w październiku są Orionidy. Są one efektem przelotu Ziemi przez pozostałości komety Halleya.  Pojawiają się na niebie w ilości nawet 20-30 meteorów na godzinę. Ich prędkość osiąga 66 km/s. NASA ocenia ten rój jako najjaśniejszy i najszybszy rój, przez co jest on jednym z najbardziej spektakularnych.

Kiedy i jak obserwować Orionidy?

O ile pojedyncze meteory możemy obserwować przez cały rok, o tyle roje meteorów występują w konkretnych przedziałach czasu. Orionidy obserwujemy od 2 października do 7 listopada. Kulminacja przypada w nocy z 20 na 21 października, a najlepszy moment na obserwacje to czas od północy do świtu.

Najlepsze warunki obserwacji występują na otwartej przestrzeni takiej jak łąka, plaża czy pole, z dala od dużych miast i zabudowań. Dobrą wiadomością jest to, że do obserwacji nie potrzebujemy profesjonalnego sprzętu, Orionidy będą widoczne gołym okiem. Jeśli znajdujesz się na półkuli północnej kieruj wzrok na południowy wschód. Na półkuli południowej obserwacje prowadzimy w kierunku północno-wschodnim.

Wpływ zanieczyszczenia światłem na widoczność obiektów na niebie

Nie bez powodu najlepsze warunki do obserwacji nocnego nieba, nie tylko Orionidów, występują na otwartej przestrzeni, z dala od miast. Zanieczyszczenie światłem, z którym mamy do czynienia szczególnie w miejscach o gęstej zabudowie, wpływa na widoczność obiektów na nocnym niebie. Możemy to zaobserwować porównując zdjęcia wykonane w mieście i z dala od niego. Zanieczyszczenie światłem to niepożądane oświetlenie nocnego nieba, spowodowane sztucznym światłem pochodzącym z działalności człowieka. Nie oznacza to oczywiście, że sztuczne światło jest złe, jednak jego wpływ na widoczność czystego nieba jest niepodważalny. Czyste niebo jest naszym oknem na widok Wszechświata, a zanieczyszczenia światłem zakłóca nam jego widoczność.

Zachęcamy do świadomej obserwacji jesiennego nieba. Gdy zobaczysz jasne punkty ze śladem na niebie, będziesz już wiedział, że to nie spadająca gwiazdka spełniająca życzenie (a szkoda!), lecz meteory. Im więcej o otaczającym nas świecie wiemy, tym łatwiej jest nam pewne rzeczy czy zjawiska dostrzec i się nimi zachwycać. Przy okazji tematu zanieczyszczenia światłem warto też zastanowić się czy pamiętam o wyłączaniu światła wychodząc z pomieszczenia, jakie rodzaje światła wybieram i czy moje podejście do tego tematu jest ekologiczne.