Czy największej firmie produkcyjnej świata grozi zagłada?

Pracowity jak pszczoła –  to powiedzenie, które podkreśla oddanie, z jakim te pożyteczne owady wykonują swoją pracę. Aby powstała łyżeczka miodu, pszczoły muszą zebrać nektar z około 5 tysięcy kwiatów, a to mniej więcej miesiąc pracy po 8 godzin dziennie. Jednak w obliczu zagrożeń dla populacji pszczół zarówno zrozumienie ich roli jak i podjęcie działań zmierzających do ich ochrony jest kluczowe dla ekosystemów na całym świecie.

Pszczoły zapylają rośliny, pomagają im w rozmnażaniu się, produkują miód. Proces zapylania polega na przenoszeniu pyłku z pręcików na słupek kwiatów. Gdyby nie było pszczół, nie znalibyśmy wielu produktów, które spożywamy na co dzień. Warzywa i owoce rozwijają się dzięki zapylaniu przez pszczoły, ale również przez trzmiele, motyle, czy chrząszcze – bez ich udziału nie rozwinęłyby się. Szacuje się, że 1/3 żywności powstaje – na różne sposoby – dzięki pomocy owadów. 

Pszczoły wytwarzają miód, wosk pszczeli, mleczko pszczele i propolis. Produkty te mają szerokie zastosowanie nie tylko w przemyśle spożywczym, ale także kosmetycznym i medycznym. Do dziś możemy znaleźć przepis na kąpiel Kleopatry, która to słynęła nie tylko ze swych przywódczych zdolności, lecz również z piękna. Mówi się, że zawdzięcza go kąpielom w mleku oślim z dodatkiem miodu oraz olejków.

Nie tylko zapylanie i produkty pszczele zawdzięczamy tym pracowitym owadom. Pszczoły przyczyniają się do zachowania bioróżnorodności. Nie tylko pszczoły, lecz wszystkie owady zapylające uważa się za gatunki o wielkim wpływie na funkcjonowanie ekosystemu. Każdy gatunek ma swoje miejsce i w pełni określoną funkcję w ekosystemie. Jeśli ginie, pogarsza się różnorodność biologiczna, a ekosystem staje się mniej stabilny. W utrzymaniu różnorodności roślin w prawie wszystkich ekosystemach lądowych owady zapylające pełnią rolę kluczową.

Na przestrzeni wieków wytworzyły się silne powiązania między zapylaczami a roślinami kwiatowymi, przez co lokalne wymarcie jednego gatunku zapylacza może doprowadzić do wymarcia określonych gatunków roślin. Pszczoły mają również znaczący wpływ na bioróżnorodność – nie tylko dlatego, że dzięki nim mogą rozmnażać się rośliny, ale powstające na skutek zapylania nasiona i owoce są pokarmem dla zwierząt. Powyższy opis doskonale pokazuje, jak wiele zawdzięczamy pszczołom. Niestety ich populacje w Polsce i na całym świecie maleją. Dzisiejszy świat jest pełen zagrożeń dla pszczół.

Oto przykłady czynników wpływających negatywnie na tę grupę owadów:

• Stosowanie pestycydów w rolnictwie jest jednym z głównych zagrożeń dla pszczół, mogą one powodować śmiertelność, a także zaburzenia w orientacji i zachowaniu pszczół. 
• Globalne ocieplenie i zmiany klimatyczne wpływają na dostępność pokarmu dla pszczół oraz na ich cykle życiowe. Ekstremalne warunki pogodowe, takie jak susze i intensywne opady, mogą prowadzić do zmniejszenia populacji pszczół.
• Pszczoły są narażone na różne choroby i pasożyty, takie jak warroza (jedna z najgroźniejszych chorób pszczelich na świecie). Choroby te osłabiają kolonie pszczół i mogą prowadzić do ich wymierania.
• Urbanizacja i intensyfikacja rolnictwa prowadzą do utraty naturalnych siedlisk pszczół. Brak odpowiednich miejsc do gniazdowania oraz zmniejszona różnorodność roślin kwitnących wpływają negatywnie na populacje pszczół.

Pszczoły odgrywają nieocenioną rolę w ekosystemach, wpływając na bioróżnorodność i produkcję żywności czy kosmetyków. Jednak nie mają łatwo, dlatego warto zwrócić uwagę na to, jaki mamy wpływ na ich życie i co możemy zrobić, aby pomóc w ich ochronie. Ochrona pszczół wymaga zintegrowanych działań, takich jak zrównoważone praktyki rolnicze, tworzenie przyjaznych siedlisk, edukacja oraz wspieranie badań naukowych. Każdy z nas może przyczynić się do ochrony tych niezwykle ważnych owadów, podejmując świadome decyzje i angażując się w lokalne inicjatywy ochrony pszczół.